Welke rol speelt aardwarmte in de warmtetransitie van Nederland?
Warmtetransitie in Nederland: meer dan alleen stroom
De overstap naar een duurzame energievoorziening is in volle gang. Vaak ligt de focus op zonne- en windenergie, terwijl de verduurzaming van onze warmtevoorziening minstens zo belangrijk is. Warmte maakt namelijk het grootste deel uit van ons energieverbruik. Vandaag de dag wordt die warmte nog grotendeels opgewekt met aardgas. Om de klimaatdoelen te halen, moet dit veranderen.
De warmtetransitie gaat over de overstap van fossiele naar duurzame warmtebronnen. Dit is cruciaal, want in Nederland ligt het warmteverbruik hoger dan het elektriciteitsverbruik.
Duurzame warmtebronnen zijn onder andere:
- Restwarmte
- Zonthermie
- Warmte uit oppervlaktewater
- Bodemenergie
- Aardwarmte
Van al deze bronnen heeft aardwarmte unieke voordelen: het is CO₂-arm, betrouwbaar en 24/7 beschikbaar.
Waarom is aardwarmte zo geschikt als duurzame warmtebron?
- CO₂-arme warmte: Bij het gebruik van aardwarmte komt nauwelijks uitstoot vrij.
- Betrouwbaar: Aardwarmte levert constant warmte, dag en nacht, zomer en winter.
- Lokaal: De warmte wordt gewonnen in de eigen regio, waardoor transportverliezen beperkt blijven.
- Schaalbaar: Eén aardwarmtebron kan tussen de 4.000 en 7.000 woningen of grote kassen voorzien van duurzame warmte.
Volgens onderzoek kan aardwarmte in Nederland in potentie zo’n 26% van de warmtevraag in de gebouwde omgeving dekken. Daarmee is het een essentiële bouwsteen in de warmtetransitie.
Hoe draagt aardwarmte bij aan de warmtetransitie?
- Vervanging van aardgas
- Aardwarmte kan direct worden ingezet via een warmtenet. Zo wordt de klassieke cv-ketel op aardgas vervangen door een duurzame warmtebron.
- Basislast voor warmtenetten
- Zonder stabiele bronnen zijn warmtenetten moeilijk rendabel. Aardwarmte zorgt voor de constante basislast die nodig is.
- Aardwarmte en glastuinbouw
- De Nederlandse tuinbouwsector is een grootverbruiker van warmte. Steeds meer kassen schakelen over op aardwarmte om gasverbruik en CO₂-uitstoot sterk terug te dringen.
- Ultradiepe geothermie voor industrie
- Op meer dan 4 km diepte kan water boven de 120 °C bereiken. Deze ultradiepe geothermie maakt het mogelijk om ook lichte industriële processen te verduurzamen.
Uitdagingen en succesfactoren
Hoewel de potentie groot is, zijn er ook uitdagingen:
- Hoge investeringskosten voor het ontwikkelen van een aardwarmtebron
- Betrouwbare kennis van de ondergrond is nodig om risico’s te beperken
- Een goede aansluiting tussen ondergrond (aardwarmtebron) en bovengrond (warmtenet, afnemers) is cruciaal
Succes is alleen mogelijk door samenwerking tussen gemeenten, energiebedrijven, bewoners en kennisinstellingen.
Conclusie: aardwarmte is onmisbaar voor de warmtetransitie
De verduurzaming van de warmtevoorziening is een enorme uitdaging, maar ook een kans. Aardwarmte kan hierbij het verschil maken: duurzaam, lokaal beschikbaar en betrouwbaar. Het kan een groot deel van onze woningen, gebouwen en kassen voorzien van CO₂-arme warmte.
Bij Gaia Energy geloven wij dat aardwarmte de stille motor van de warmtetransitie is. Het is precies de schone en constante energiebron die Nederland nodig heeft om stap voor stap afscheid te nemen van aardgas.
