Wat is geothermie en waarom is het dé bron voor duurzame warmte?
Aardwarmte in Nederland: duurzame warmte uit de ondergrond
Als we praten over duurzame energie, denken veel mensen direct aan zonne-energie en windenergie. Maar er is nog een krachtige bron van schone energie, diep onder onze voeten: aardwarmte, ook wel geothermie genoemd.
In Nederland groeit aardwarmte snel uit tot een onmisbare pijler in de energietransitie.
In deze blog lees je:
- Wat aardwarmte is
- Hoe het werkt
- Waarom het een belangrijke rol speelt in de verduurzaming van onze warmtevoorziening
Wat is aardwarmte (geothermie)?
Aardwarmte is warmte die diep in de ondergrond is opgeslagen in waterhoudende zand- en gesteentelagen. Dit warme water kan worden opgepompt en via een warmtenet worden gebruikt om woningen, kantoren, kassen en fabrieken te verwarmen.
Het systeem werkt circulair:
- Het warme water geeft via een warmtewisselaar zijn energie af aan het warmtenet
- Daarna stroomt het afgekoelde water weer terug de bodem in
Zo levert aardwarmte 24 uur per dag, 365 dagen per jaar duurzame warmte.
Hoe werkt aardwarmte precies?
De aarde wordt van nature verwarmd door processen in de aardkorst. Door het verval van radioactieve elementen ontstaat er warmte, die het gesteente en grondwater opwarmt.
Het proces verloopt in drie stappen:
- Via een productieput wordt warm water opgepompt
- Een warmtewisselaar geeft de warmte door aan een warmtenet
- Het afgekoelde water gaat via een injectieput terug de ondergrond in
Dit systeem heet een doublet en vormt de basis van vrijwel ieder aardwarmteproject in Nederland.
Welke soorten aardwarmte zijn er?
- Ondiepe aardwarmte (500 – 1.500 meter)
- Water van circa 40 °C. Vaak is een warmtepomp nodig om de temperatuur te verhogen, soms direct inzetbaar.
- Conventionele aardwarmte (2 – 3 km diepte)
- De meest toegepaste vorm in Nederland. Water van 70 – 90 °C, ideaal voor warmtenetten en glastuinbouw.
- Ultradiepe geothermie (> 4 km diepte)
- Water boven 120 °C. Geschikt voor industriële processen en zwaardere toepassingen.
- Hogetemperatuuropslag (HTO)
- Overtollige warmte in de zomer wordt opgeslagen in de ondiepe ondergrond (<500 meter) en in de winter weer gebruikt.
Aardwarmte vs. bodemenergie
Het verschil zit vooral in de diepte:
- Bodemenergie: tot 500 meter diepte, circa 30 °C, vooral opgewarmd door de zon.
- Aardwarmte: vanaf 500 meter diepte, verwarmd door de natuurlijke hitte van de aarde. Gemiddeld stijgt de temperatuur met 30 °C per kilometer.
Aardwarmte in Nederland: kansen en voordelen
Steeds meer gemeenten en bedrijven zetten in op aardwarmte om de warmtetransitie te versnellen.
De voordelen zijn groot:
- Nauwelijks CO₂-uitstoot
- Betrouwbare levering, 24/7
- Geschikt voor woningen, kassen en industrie
- Groot potentieel: tot 26% van de warmtevraag in de gebouwde omgeving kan worden gedekt
Een aardwarmtebron kan, afhankelijk van de capaciteit, 4.000 – 7.000 woningen duurzaam verwarmen.
De sleutel: samenwerking tussen boven- en ondergrond
Om aardwarmteprojecten succesvol te maken, is meer nodig dan techniek. Er moet een goed functionerend warmtenet komen en de hele warmteketen – van producent tot afnemer – moet samenwerken.
Alleen zo kan aardwarmte grootschalig bijdragen aan de energietransitie in Nederland.
Conclusie
Bij Gaia Energy geloven we dat aardwarmte een cruciale rol speelt in een duurzame toekomst. Het is een stille kracht die continu beschikbaar is en helpt Nederland stap voor stap te verduurzamen.
